Thursday, August 27, 2020

The Pangasinenses' Many Words for Crazy

Among the Pangasinenses, the number of colloquial terms for the word 'crazy' is simply phenomenal, if not out of this world, with some words even having variants. I wonder why. 

abalang so nonot to, abalang so kanonotan to

abetelay utek to (his brain caught some chills) 

abulok so ulo to

aburingkitis

aburis

aderal so ulo to (his head got damaged)

aga napamintuan so ibabaga to

agetaget

agto ni awali'y mundo

aguret

akagsiw

akanat

aketket na duweg (bitten by a carabao)

akudyas

akustil, nankustil

alaok so ibabaga to

alamatan, wala'y lamat na ulo to (his head got a crack)

alintaweng

alinturang

alipeng

ambagel 

ambagtit

ambasit, nanbasit, basit, nambasit 

ambelat so sasakbaten to (he's carrying a heavy load)

ambreng

angkampis, nankampis

angkesay, kesay-kesay, nankesay (Alaminos?)

apataa'y lurem (nahagip ng ulap, got hit by a cloud) (Dagupan)

apisit (squished), naksit

arageman so utek to (his brain has got blown by the wind) 

asibok (puffed up)

asibukan na mauges a dagem (got blown upon by a bad wind)

asipeg (nahagip, got bumped)

ataknik

atapaaw

atapis, nantapis 

atikong

atipos, atipus

atiris, nantiris 

atiwel, atiwel ya singa aso, singa ason nantiwel (like a rabid dog), nantiwel 

atorik

awaweng, wawaweng

awegweg 

awelwel 

awengweng

bagtit (also Ilocano)

baleg so bulan

bankeleng

bantiwel

bantokaling

bayakew

bobolanen, bubulanen, bulan-bulanen

bulatis

di katit, nankatit, walay katit to (Bayambang) 

di latlata, nanlatlata 

di saltik 

di galing, wala'y galing-galing to (has magical powers?)

gilit-gilit

kalawakaw

katok, akatok, nangkatok 

kulang-kulang (is lacking) 

kulang na binting, diya'd piso kulang na binting (lacks 25 centavos)

kulang na bulan (lacks some months)

kulang na kwerdas

kulang na pesetas

kulang na tornilyo

kutagong

kuwating, nankuwating 

kuwatit, nankuwatit 

linmukak so tornilyo to (lumuwag ang turnilyo, has loose screws) 

lokloko, loko-loko

Lucas (para'd say laki ya aderal so ulo to)

Lukring, Lucresia (para'd bii ya aderal so ulo to)

makakaimis ya singa bakes (seems smiling like a monkey)

mamarlang

masagana 99

minsay

naambaling so ulo to

naapunan (possessed)

nagtelan, nagtela'y utek to (his brain turned cold)

naksit (squished)

nandaiset, wala'y daiset to (has a little something) 

nan-F (slang, with F meaning few, fool, or foolish) (Bayambang)

nangkatiw

nankalting, akaltingan

nankampis

nankupat 

nankuriring, wala'y kring-kring/wala'y kuliling, nankuliling, nankililing, nantililing, nankularing, nankularet

nankutas, akutas

nipatog ed barko

nipatog ed bulan, apatogan na bulan (got bumped at/by the moon)

nansagpit na alasas (Bayambang)

paratangtang, paratagtag

simmalagasag 

sulok-sulok

tawel

taweng

terenggoy

terenta y cingco

timmerak lay katiresan to

tinmikyab so kanonotan to

tulao

wala'y banting to (has a bell)

wala'y kulang-kulang to

wala'y pisisigeen to

wala'y sagar (may sayad, has ___?) 

wala'y sarili ton mundo


Sources: Resty Odon, Vernaliza Ferrer, Ismael  Malicdem Jr., Peter Caragan, Melchor Orpilla, Santiago Villafania, Joey Ferrer, John Quinto, Clarita F. Tagab, Iluminada Junio, What's Up Dagupan (FB page), Sylvester Quintos, Efren Abulencia, Virginia Jasmin Pasalo, et al.

No comments:

Post a Comment