Turbaan Songs - Bayambang version

 Turbaan Songs

 

Akar ak lan akar

Arawi lan dalin

Katanga-tangay ko et

Abong a di salming

Balitok so takayan

Sampulado’y dingding

Bangon, bangon ka la inaro

Bangon, bangon ka la inaro

Ta wadya ak lan pinablim.

 

No Tuwan Inarom Ak

 

No tuwan inarom ak

Ya inutel ed pusom

Iyasulan mo ak pa siri’y

Inumen kon danom

Agko labay ta’y

Inasol ed bubon

No ag ingen sata’y

Pinespes ed pusom.

 

No asiim ko’y inarok

Ya akareteng? ed siak

Samsambuten mo’y

Manamayo’d satan

No say matam tan say matak

So makapantelekan

Inawa’y pagew kon

Aga nasabsabaan.

 

Iyanapan mo ak pa siri’y

Tambal na ermen ko

Dalayap ya poypoy

Anggapo’y akseng to

Bayawas ya aluto

Angapo’y bukel to

Niog ya malangwer

Wala la’y pala to

 

No Say Inarok et Agko Gabay

 

No say inarok ed agko gabay

Parukulen ko ed paway

Padangan ko ed putoy wasay

Panulusen ko’y agilay-gilay

 

No say inarok et maninagem

Pakanen ko met na genggeng

Piyan magano ya umpatey

Nasalatan met la’y sananey

 

No say inarok et gabay ko la

Parukulen ko ed kama

Padangan ko’d ensaimada

Panulusen ko ya di burda.

 

 

No kumon agi ta

Limon kan kakanen

Agta ka gatgaten

Agta ka akmunen

Iyan ta kad nguroy dilak

Ya patulin-tulinen.

 

Lyrics: Pusok so Mannangnangis

The folk song "Pusok so Mannangnangis" is said to be originally from Bayambang.

Balo ya linmesa

Gunigoy pagew ko

Deralen to'y isip

Kalakal ko'y aburido

Siplog ka pan dagem 

Ta walay ipawit ko

Iliw kod inarok

Suldong na bilay ko

Say pusok so mannangnangis

Lapud ginawam

Inkaindan mo ak 

Ya agko anta'y nansengegan

No bilbilang inaro ta

Siak met la so lingwanan

Say pusok so mannangnangis

Lapud ginawam. 

MONDAY REPORT – OCTOBER 21, 2024

 

MONDAY REPORT – OCTOBER 21, 2024

 

[INTRO]

 

NEWSCASTER 1: Magandang Monday morning, Bayambang! Ako po si Mayor Niña Jose-Quiambao mula sa Mayor's Office.

 

NEWSCASTER 2: At ako naman po si Atty. Rodelynn Rajini S. Vidad mula sa Administrator's Office.

 

NEWSCASTER 1: Narito na ang buong puwersa ng LGU-Bayambang...

 

NEWSCASTER 2: Maghahatid sa inyo ng mga maiinit at napapanahong balita...

 

SABAY KAYO: Ito ang….BayambangueNews!

 

***

 

[SALITAN NA KAYO RITO]

 

Sa ulo ng nagbabagang balita:

 

1. Bagong PNP Provincial Director, Nag-courtesy Call

 

Pormal na ipinakilala ni PNP-Bayambang Chief kina Mayor Niña at Dr. Cezar Quiambao ang bagong Pangasinan Provincial Director ng pulisya na si Police Colonel Rollyfer J. Capoquian noong October 10. Ang pagbisita ay nagbukas ng daan sa ibayong pagpapatibay ng ugnayan sa pagitan ng bagong itinalagang Provincial Director at ng pamunuan ng bayan ng Bayambang.

 

 

2. ONGOING: Validation ng Nutrition Status ng mga Mag-aaral

 

Ang Nutrition Office ay nag-umpisa ng isang serye ng validation activity ukol sa nutritional status ng mga lokal na mag-aaral. Ito ay upang masigurong tama ang naitatalang timbang ng mga mag-aaral at walang nakakalusot na mga kaso ng wasting at stunting sa ating mga kabataan. Ang validation team ay nag-umpisang magvalidate noong October 11 sa Bayambang Central School katuwang ang dalawang DepEd Bayambang District Nurses.

 

 

3. M.C.D.O., Nakiisa sa Tree-Planting Activity

 

Ang Municipal Cooperative Development Office ay sumali sa isinagawang tree-planting activity sa Brgy. Managos ng Managos Farmers Agriculture Cooperative kasama ang Managos Elementary School Parents-Teachers Association at mga mag-aaral ng Managos ES. Ito ay bilang parte ng pagdiriwang ng Cooperative Month. Kabilang sa mga itinanim na punla ay mga puno ng lawaan, narra, at wild cherry.

 

 

4. Bayambang, Nakiisa sa Breast Cancer Awareness Month

 

Ang bayan ng Bayambang, kabilang ang LGU, Julius K. Quiambao Medical and Wellness Center, St. Vincent Ferrer Prayer Park, at Rotary Club of Bayambang, ay nakiisa sa isang nationwide Pink Lighting Activity ng Philippine College of Surgeons at Inner Wheel Clubs of the Philippines upang paigtingin ang kamalayaan ng lahat ukol sa breast cancer. Sa ika-anim ng gabi, sabay-sabay na sinindihan ng ICT at MTICAO ng pink na ilaw ang JKQ hospital, Prayer Park statue, at Municipal Hall.

 

 

5. SK, Nag-clean-up Drive sa BNHS

 

Noong October 11, pinangunahan ng Sangguniang Kabataan Federation ang isang clean-up drive sa Bayambang National High School, katuwang ang tatlong youth organizations na Yes-O Camp, BKD o Barkada Kontra Droga, at BNHS Supreme Secondary Learner Government. Sa sama-samang pagkilos, hindi lamang napaganda  ang paaralan, kundi napalakas din ang kamalayan ng mga estudyante sa kanilang tungkulin sa komunidad at pangangalaga sa kalikasan.

 

 

6. Mayor Niña, May Additional Cash Grant sa 2 Centenarians

 

Noong October 14, ang dalawang bagong centenarian mula sa Bayambang ay pinagkalooban ng P100,000 cash gift bawat isa mula sa sariling bulsa ni Mayor Niña. Ang cash gift ay tinanggap ng mga apo nina lolo Adriano Herrera ng Brgy. Pangdel at lola Magdalena Rico ng Brgy. Warding.

 

 

7. Mayor Niña, Namigay ng Grocery Packs sa Seniors

 

Sa araw ding iyon, naghandog si Mayor Niña ng mga grocery packages para sa lahat ng 77 Senior Citizens Federation presidents ng barangay. Ang dalawang aktibidad na nabanggit ay bahagi pa rin ng pagdiriwang ng Elderly Filipino Week.

 

 

8. Seminar ukol sa Katarungang Pambarangay, Isinagawa

 

Noong October 14, isang seminar tungkol sa Katarungang Pambarangay Law, DAR Land Use Conversion, at DA Certification for Reclassification of Agricultural Lands ang isinagawa ng Municipal Legal Office para sa mga barangay officials. Kabilang sa tinalakay ang responsibilidad ng mga barangay officials sa pagresolba ng mga alitan sa kanilang nasasakupan. Tinalakay din ang ukol sa DAR Land Use Conversion at DA Certification for Reclassification, na mga pangunahing requirement bago gamitin ang isang agricultural land para sa non-agricultural purposes.

 

 

9. Committee Hearing, Isinagawa para sa Application for Accreditation

 

Noong October 14, isang Committee Hearing ang isinagawa ng SB Committee on Transportation at Committee on People's Participation, para sa application for accreditation ng United TODA Federation of Bayambang, Inc. upang ang pederasyon ay makasali sa mga local special bodies ng LGU. Ang pagdinig ay pinangunahan ni Councilor Amory Junio.

 

 

10. Job Fair, May 157 Applicants

 

Isa sa namang job fair ang isinagawa ng PESO sa St. Vincent Ferrer Prayer Park noong October 15. Sila ay napag-attract ng 157 job applicants, kung saan 7 sa mga ito ang hired on the spot.  Mayroon namang sampung dumating na job recruiters, kabilang ang SM Hypermarket, One Document Corporation, at ulius K. Quiambao Medical and Wellness Center.

 

 

11. Mga Paghahanda sa UNDAS, Pinagpulungan

 

Noong October 16, pinagpulungan ng lahat ng departamento at ahensya ang mga gagawing paghahanda sa darating na Undas o All Saints’ Day celebrations na siguradong uuwian ng mga Bayambangueño mula sa iba’t ibang dako. Ito ay upang matiyak ang kaayusan at seguridad ng lahat sa nasabing okasyon.

 

 

12. Team-Building para sa OFW Children, Isinagawa ng OWWA

 

Ang Overseas Workers Welfare Administration ay nagsagawa ng isang team-building activity para sa mga anak ng OFW sa Bayambang. Dito ay matapang na hinarap ng mga kabataan ang mga hamon ng kanilang pagkawalay sa mga magulang na piniling makipagsapalaran sa ibang bansa. Ang mga aktibidad ay nakatulong sa mga kabataan sa pagharap sa iba't-ibang pagsubok habang malayo sa piling ng kanilang magulang.

 

 

13. School-based Immunization, Inumpisahan ng mga RHU

 

Noong mga nakaraang linggo, ang ating mga Rural Health Units ay nag-umpisa nang magsagawa ng school-based immunization (SBI) sa lahat ng mga paaralan. Kanilang naging target ang mga Grade 1 at Grade 7 students para sa booster dose ng measles, rubella, tetanus, at diphtheria, at Grade 4 o mga kababaihang edad 9 hanggang 14 para sa human papilloma virus (HPV) vaccine.

 

 

14. Julius K. Quiambao Medical & Wellness Center, Opisyal nang Binuksan

 

Ang Julius K. Quiambao Medical & Wellness Center ay opisyal nang binuksan noong Oktubre 18 sa Brgy. Ligue, sa pangunguna nina Dr. Cezar Quiambao at Mayor Niña at ng pamilya Quiambao. Naging panauhing pandangal si First Lady Liza Araneta-Marcos bilang kinatawan ni Presidente Ferdinand Marcos Jr. Ang nasabing ospital ay isang 112-bed-capacity tertiary hospital na may pitong palapag. Ito ay imamamage ng The Medical City Group at mayroong mga makabagong equipment gaya ng MRI, CT scan, at iba pa.

 

 

 

***

 

It's Trivia Time!

 

Happy United Nations Month! Ano nga ba ang United Nations o UN?

Ang United Nations ay isang pandaigdigang organisasyon na itinatag noong 1945 matapos ang World War II, upang magkaroon ng pandaigdigang kapayapaan at seguridad at kooperasyon sa pagitan ng mga bansa sa pagresolba sa mga economic, social, at humanitarian problems.  

 

Ang UN ay may orihinal na 51 member states, kung saan isa ang Pilipinas sa mga founding members. Sa kasalukuyan, ito ay binubuo ng 193 na kasaping bansa.

 

Alam niyo ba na isang Pilipino ang minsan ay naging Presidente ng United Nations General Assembly? Siya ay walang iba kundi si General Carlos P. Romulo. Yan ang OG na lodi!

 

Bakit nga ba ipinagdiriwang natin ang United Nations Day, lalo na sa mga paaralan? Ito ay dahil nais nating gunitain ang pagkakaisa ng lahat ng bansa sa pagtatapos ng World War II, at bilang pagdiriwang sa kapayapaang natamo ng mundo dahil sa pagkakatatag nito.

 

Sama-sama tayong manalangin upang, sa tulong ng UN, ay maresolba ang mga umiiral na alitan at giyera at ang lahat ng mga bansa ay laging nagkakaisa para mapanatili ang kapayapaan sa buong daigdig.

 

 

***

 

[OUTRO]

 

NEWSCASTER 1: At iyan po ang mga balitang nakatutok sa iba't ibang programa at proyekto ng LGU-Bayambang.

 

NEWSCASTER 2: Mga balitang may tatak Total Quality Service.

 

NEWSCASTER 1: Muli, ako po ang inyong lingkod, Mayor Niña Jose-Quiambao ng Mayor's Office.

 

NEWSCASTER 2: At Atty. Rodelynn Rajini S. Vidad mula sa Administrator's Office.

 

[SABAYANG BIGKAS]: At ito ang... Bayambangueñews!

 

***

 

Samantala, 68 days na lang… Pasko na!

 

PIO Personnel Duties and Responsibilities

 

STAFFING PATTERN

(Personnel Duties and Responsibilities)

 

Name	Job Status	Tasks
Head
1.    Resty S. Odon	Permanent	office manager, editor, lead writer-reporter, lead speechwriter, head social media manager
Writers
2.    Sheina Mae U. Gravidez	Casual	PIO deputy officer, assistant writer-reporter, assistant speechwriter, assistant social media manager, program emcee
3.    Vernaliza M. Ferrer	Casual	assistant writer- reporter, archivist of article/photo files
4.    Diadema I. Martinez	Casual	assistant reporter/speechwriter, encoder, researcher (Note: PWD)
5.    Sharlene U. Gravidez	Job Order	news writer, speechwriter
Photographers & IT Staff
6.    Jayvee M. Baltazar	Casual	sportswriter, circulation manager, photographer, driver, office assistant
7.    Eduardo Sison II	Casual	procurement officer, safety officer, photo archivist, office assistant, driver
8.    Xerxesh Gloria	Job Order	assistant photographer, office assistant, driver

 

Trivia: OSCA

Alam ba ninyo na ang Office of Senior Citizen Affairs ay ang opisinang nakatutok sa mga concerns ng ating mga senior citizens?

Dalawang klase po ang uri ng membership sa OSCA, kung ikaw ay 60 years old na o higit pa.

Una ay ang membership para sa Senior Citizen ID para maka-avail ng 20% discount sa mga establisimyento.

Ikalawa ay ang membership sa Federation of Senior Citizen Associations of Bayambang o FSCAB para maka-avail ng benefits kung maayos na maghuhulog taun-taon.

Sa kasalukuyan, mayroong humigit-kumulang na 11,000 na senior citizens sa buong Bayambang.

MONDAY REPORT – OCTOBER 14, 2024

 MONDAY REPORT – OCTOBER 14, 2024

 

[INTRO]

 

NEWSCASTER 1: Magandang Monday morning, Bayambang! Ako po si Iluminada Mabanglo.

 

NEWSCASTER 2: At ako naman po si Dita Pulhin, at kami po ay mula sa Office of Senior Citizen's Affairs.

 

NEWSCASTER 1: Narito na ang buong puwersa ng LGU-Bayambang...

 

NEWSCASTER 2: Maghahatid sa inyo ng mga maiinit at napapanahong balita...

 

SABAY KAYO: Ito ang….BayambangueNews!

 

***

 

[SALITAN NA KAYO RITO]

 

1. 100 BPC Students, Bagong Batch ng TUPAD Beneficiaries

 

Noong October 4, nagmonitor ang DOLE, katuwang ang PESO-Bayambang, sa 100 TUPAD beneficiaries na mga estudyante ng Bayambang Polytechnic College. Ang nasabing batch ay pinondohan ng Office of the Vice-President. Sa ilalim ng programa, ang mga estudyante ay naglinis ng sampung araw at tumanggap ng P4,350 bawat isa kapag nakumpleto ang kanilang trabaho.

 

 

2. NNC, Minonitor ang Tutok Kainan Program

Noong October 3, dumating ang National Nutrition Council (NNC) Region 1 upang imonitor ang implementasyon ng Tutok Kainan Program ng ahensya. Kasama ng Nutrition Office, sila ay nagtungo sa Brgy. Sanlibo Covered Court upang ipakilala at talakayin ang tungkol sa programa na naglalayong tutukan ang nutrisyon ng 44 na mga buntis sa distrito na itinuturing na nasa at-risk group.

 

 

3. Feeding Angels, Namigay ng Food Packs sa Kabataan

 

Ang grupong Feeding Angels, sa pakikipagtulungan sa Nutrition Office, ay nagsagawa ng panibagong feeding activity para sa 143 na indigent at undernourished children noong October 5. Sila ay nag-ikot sa Ambayat 1st at 2nd, Warding, Managos, Telbang, at Paragos. Namigay din sila sa mga kabataan ng mga damit at laruan galing sa kanilang mga sponsors.

 

 

4. Agriculture Office at Iba Pa, Naglakbay-Aral sa UP Los Baños

 

Ang Agriculture Office, selected farmers' presidents, at mga faculty at estudyante ng Bayambang Polytechnic College ay nagbenchmarking sa Los Baños, Laguna noong October 3 hanggang 5, upang aralin kung paano mas mapapalakas pa ang ating sektor ng agrikultura gamit ang scientific research at makabagong mga pamamaraan. Sila ay nakipagpulong kay UP Los Baños Chancellor Jose V. Camacho at bumisita sa iba’t ibang pasilidad at institusyon, kabilang ang International Rice Research Institute, Dairy Farm, Makiling Botanical Garden, at iba pa.

 

 

5. 2 Centenarians, Pinarangalan sa Senior Citizen's Week

 

[Read “2” as “Dalawang”]

 

Sa pagdiriwang ng Senior Citizen's Week noong October 7, kinilala ang dalawang bagong Bayambangueñong centenarian na sina Adriano Herrera ng Brgy. Pangdel at Magdalena Rico ng Brgy. Warding. Sila ay hinandugan ng cash gift mula sa LGU. Bukod pa ito sa mandatory P100,000 cash grant na nakatakda nilang matanggap mula sa national government. Tinalakay din ng mga naimbitahang resource speakers ang mga paksang "Pointers on Settlement and Partitions of Estates," "PhilHealth Konsulta Package Provider," at "Oral Health."

 

 

6. Winners sa Tourism Poem at Song Writing Contests, Kinilala

 

Ang pagdiriwang ng Buwan ng Turismo ay nagtapos sa isang awarding ceremony sa nakabibighaning talento sa pagsulat ng iba’t-ibang klase ng tula at awit, sa Anlong o Poem Writing contest at Cancionan o Song Writing contest na inorganisa ng MTICAO noong October 7. Sa Cancionan, nagwagi bilang grand winner ang energetic na pop song na "Gala Dya" ng grupong JL. Sa Anlong naman ay tatlo ang nagwagi sa English, Filipino, at Pangasinan category. Ang dalawang patimpalak ay nakatulong sa pagsulong ng sining at kultura ng Bayambang at nagpatunay sa walang kupas na talento ng mga Bayambangueño.

 

 

7. Monkeypox Seminar, Isinagawa ng MTICAO at RHU

 

Isang seminar ukol sa sakit na monkeypox ang inorganisa ng MTICAO sa tulong ng RHU I sa RHU Conferenece Room noong October 7, bilang parte ng culminating activity para sa Tourism Month 2024. May pitong establisimyento ang naging kalahok, kabilang ang Pook ni Urduja at El Siesta Hotel. Sa seminar, natuto ang mga lokal na tourism establishments kung paano maiiwasan, matutuklasan, at malalabanan ang sakit na monkeypox.

 

 

8. School Children, Sumali sa Larong Pinoy at Nakinig sa Healthy Lifestyle Lecture

 

Naghatid-saya sa mga mag-aaral sa elementarya ang aktibidad ng Municipal Nutrition Committee na "Larong Pinoy at Healthy Lifestyle Lecture," na ginanap noong October 8 sa Bayambang Central School at October 11 sa Buayaen Central School. Ang mga mag-aaral ay maglaro, nag-ehersisyo, at nalaman na rin ang ukol sa wastong nutrisyon sa pamamagitan ng masusustansiyang pagkain upang makaiwas sa mga sakit dulot ng improper nutrition at sedentary lifestyle.

 

 

9. Pangasinan League of Municipal Assessors Conference, Idinaos Dito

 

Noong September 6, ang buwanang kumperensiya ng Pangasinan League of Municipal Assessors ay ginanap sa Niña’s Cafe. Ang mga bisita ay mainit na winelcome ni OIC Municipal Assessor, Atty. Bayani Brillante Jr., at kanyang staff, kasama sina Mayor Niña Jose-Quiambao at SATOM, Dr. Cezar Quiambao.

 

 

10. Loteng Pagtatayuan ng BPC, Sinurvey ng Assessor

 

Noong September 11, ang Assessor's Office ay nagsagawa ng mga site validation o verification survey ng land area, pati na mga topographic survey, para sa panukalang lote na pagpapatayuan ng Bayambang Polytechnic College sa Brgy. Bical Norte.

 

 

11. 30 Grads ng Dressmaking NC II, Inirampa ang Sariling Tahing Kasuotan!

 

Nagsipagtapos noong October 8 ang 30 trainees sa "Basic Skills Training on Dressmaking NC II" na handog ng TESDA at PESO. Game na game na inirampa ng mga course completers ang mga sariling tahing kasuotan katulad ng blusa at Filipiniana sa kanilang graduation ceremony na ginanap sa Pavilion I ng St. Vincent Ferrer Prayer Park.

 

 

12. Mga Bagong Pinuno, Nagtraining sa ICS at DRRM

 

Isang executive course sa Incident Command System at training sa Disaster Risk Reduction and Management ang isinagawa ng MDRRMO para sa mga bagong department head ng LGU at bagong barangay federation at SK officials. Dito, ang mga bagong pinuno ay binigyan ng mas malalim na kaalaman sa DRRM response sa tulong ng Office of Civil Defense Region I.

 

 

13. Lumang Central School, Nilinis para sa SLP Congress

 

Ang lahat ng departmento ng LGU, CSOs, at KALIPI Bayambang ay nakilahok sa isang clean-up drive sa lumang Bayambang Central School, bilang preparasyon sa gaganaping Congress ukol sa Sustainable Livelihood Program ng DSWD. Ang parte ng bakanteng lote ng Central ay pansamantalang patatayuan ng mga booth upang magbenta ng kani-kanilang produkto ang iba't ibang SLP associations mula sa Rehiyon Uno.

 

 

14. Lactation Management Education Training, Ginanap

 

Isang capacity-building training tungkol sa Lactation Management Education ang isinagawa ng Nutrition Office para sa mga Nutrition Support Group at iba pang mga tagapagtaguyod ng nutrisyon as Bayambang. Ito ay ginanap para sa iba't ibang batch simula October 9. Dito ay tinalakay ang mahahalagang kaalaman tungkol sa lactation management at mga intervention na may kinalaman sa nutrisyon upang mapabuti ang kalusugan ng mga sanggol, bata, buntis, at nagpapasusong ina.

 

 

15. Paghahanda sa UNDAS, Pinagpulungan

 

Noong October 9, pinagpulungan ng lahat ng departamento at ahensya ang mga gagawing paghahanda sa darating na Undas o All Saints’ Day celebrations na siguradong uuwian ng mga Bayambangueño mula sa iba’t ibang dako. Ito ay upang matiyak ang kaayusan at seguridad ng lahat sa nasabing okasyon.

 

 

16. 600 Katao, Benepisyaryo ng DSWD Assistance

 

Matapos ang isang profiling activity noong October 9, nagsagawa ang MSWDO ng isang payout activity nang sumunod na araw para sa 600 na benepisyaryo ng Assistance to Individuals in Crisis Situation sa Events Center. Ito ay naging posible dahil sa suporta ni Senator Francis Tolentino.

 

17. Komprehensibong Serbisyo Project, Dumako sa Sapang

 

Ang buong team ng Komprehensibong Serbisyo sa Bayan ay dumako sa Brgy. Sapang noong October 10 upang pagsilbihan ang mga residente ng Brgy. Sapang, Duera, at Banaban. May kabuuang ___ na benepisyaryo sa lugar na nag-avail ng iba’t ibang medical services at iba pang serbisyo mula sa lahat ng departamento.

 

 

 

***

 

It's Trivia Time!

 

Alam ba ninyo na ang Office of Senior Citizen Affairs ay ang opisinang nakatutok sa mga concerns ng ating mga senior citizens?

 

Dalawang klase po ang uri ng membership sa OSCA, kung ikaw ay 60 years old na o higit pa.

 

Una ay ang membership para sa Senior Citizen ID para maka-avail ng 20% discount sa mga establisimyento.

Ikalawa ay ang membership sa Federation of Senior Citizen Associations of Bayambang o FSCAB para maka-avail ng benefits kung maayos na maghuhulog taun-taon.

 

Sa kasalukuyan, mayroong humigit-kumulang na 11,000 na senior citizens sa buong Bayambang.

 

***

 

[OUTRO]

 

NEWSCASTER 1: At iyan po ang mga balitang nakatutok sa iba't ibang programa at proyekto ng LGU-Bayambang.

 

NEWSCASTER 2: Mga balitang may tatak Total Quality Service.

 

NEWSCASTER 1: Muli, ako po ang inyong lingkod, Iluminada Mabanglo.

 

NEWSCASTER 2: At Dita Pulhin mula sa Office of Senior Citizens Affairs.

 

[SABAYANG BIGKAS]: At ito ang... Bayambangueñews!

 

 ***

 

Samantala, 72 days na lang… Pasko na!

MNAO 2022 ACCOMPLISHMENT REPORT

MNAO 2022 ACCOMPLISHMENT REPORT | "Tamang Nutrisyon Mula sa Sinapupunan Tungo sa Magandang Kinabukasan"

 

“Isa sa pinakamalaking sanhi ng kahirapan sa bayan ay ang pagkakaroon nito ng sakiting mamamayan.” Ang katotohanang ito ang isa sa pumukaw sa atensyon ng dating alkalde ng bayan na si Dr. Cezar T. Quiambao nang kanyang inilunsad ang Rebolusyon Laban sa Kahirapan.

 

Ang pagfocus na ito sa kalusugan at nutrisyon ng mga Bayambangueño ay ipinagpapatuloy magpasa-hanggang ngayon ng bagong pamunuan nina Mayor Niña Jose-Quiambao at Vice Mayor Ian Camille Sabangan, na pawang mga kabiyak ng dating Mayor at Vice-Mayor. Bilang mga kauna-unahang babaeng lider ng Bayambang, lalo pa itong pinagtibay at pinagyaman dahil sa maka-inang istilo ng kanilang pinagsamang pamamahala.

 

 

• Creation of MNAO

 

Ang pagbuo ng pamunuan sa Municipal Nutrition Action Office (MNAO) noong taong 2016 ay isang napakalaking hakbang, dahil ito ang unang naging daan para masolusyunan ang naging mataas na antas ng malnutrisyon na minsang naging talamak sa Bayambang.

 

• Increase in Nutrition Budget

 

Matapos mabuo ang MNAO, agad namang tinaasan ang alokasyon ng pondo para sa mga programang pangnutrisyon. Mula P500,000 noong 2016, ang pondo – na hindi kasama ang personnel services – ay naging P2,947,704 noong 2017, P3M noong 2018, P3.8M noong 2019, 4.5 noong 2020, P4,847,600 noong 2021, at 7,674,600 noong 2022.

 

• Passage of Municipal Ordinance # 2 series of 2020: “Comprehensive Nutrition Program Ordinance”

 

Dahil sa buong suporta ng Sangguniang Bayan, natutukan ang pagpasa ng Municipal Ordinance No. 2 series of 2020 o ang “Comprehensive Nutrition Program Ordinance” ng Bayambang kung saan nakasaad na ang pondo ng mga nutrition program ay dapat i-allot ng lahat ng barangay, kaya naman ngayon, ang lahat ng barangay ay may kanya-kanya nang pondo at programang pangnutrisyon taun-taon.

 

• Quarterly MNC Meetings

 

Regular din na nagpupulong ang Municipal Nutrition Committee ng LGU upang maagap na pag-usapan ang iba’t-ibang usaping pangnutrisyon sa bawat quarter, at dito na rin naipipresenta ang lahat ng accomplishment ng bawat MNC member ukol sa mga plano, proyekto, at aktibidad na may kinalaman sa nutrisyon.

 

 

• Hiring of 9 District Nutrition Program Coordinators

 

Ang pag-hire ng siyam ng District Nutrition Program Coordinators (DNPC) noong 2019 ay nagsilbing daan ngayon upang mas lalo pang matutukan ang lahat ng distrito pagdating sa mga serbisyong pangnutrisyon. Ang Bayambang ay may siyam na distrito. Bawat distrito ay binubuo ng humigit-kumulang na 8 barangay, kaya’t ang paghire ng 9 na DNPC ay magandang estratehiya upang mas matutukan ang implementasyon ng nutrition program ng 77 barangay ng Bayambang.

 

• Nutrition Office Service Vehicle

 

Katulad ng iba pang mga opisina sa LGU, binigyan din ang MNAO ng sarili nitong service vehicle at binigyan pa ng additional staff na driver para mas madaling maikot at mamonitor ang mga barangay.

 

 

• Nutrition Month Celebration

 

Tuwing buwan ng Hulyo, ipinagdiriwang ang Nutrition Month kung saan ay mas nalilinawan at nabibigyang-kaalaman ang publiko sa kahalagahan ng opisinang ito at ng mga aktibidad, proyekto at programang isinasagawa nito. Bilang parte ng selebrasyon noong 2022, nagkaroon ng Family Cooking Show Kick Off Activity, Tree Planting Activity, Online Photo Contest, BNS Singing Contest, kasabay ng mga regular o taunang Nutrition Month activities katulad ng Search for A1 Child in Nutrition featuring CDC Learners, Search for Idol Nanay, Healthy Food Treats, at Culminating Activity. Sa taong 2023 naman, ilan pa sa mga unique Nutrition Month activity ay ang Amazing Race Kick Off, Regional Dairy Caravan, at Fundraising Activity for Malnourished Children. Ang MNAO ang nangunguna upang bumuo ng Technical Working Group na kinabibilangan ng mga miyembro ng Municipal Nutrition Committee upang matiyak ang partisipasyon ng mga stakeholder at mas maging maayos ang pagpaplano at pagpapatupad ng mga Nutrition Month activity.

 

• 90-Day Dietary Supplementation Program for Pregnant Women

 

Mayroon namang programa at aksyon na ginagawa ang MNAO mula sinapupunan pa lamang hanggang sa paglaki ng bata upang masiguro ang hangarin nitong “healthy mommy at healthy baby.” Ilan dito ay ang 90-Day Dietary Supplementation Program for Pregnant Women at Infant and Young Child Feeding Program na pawang nakapaloob sa Early Childhood Care and Development - First 1000 Days Program ng National Nutrition Council.

 

Ayon sa pag-aaral, natuklasan na isa sa pinaka-epektibong paraan upang malabanan ang malnutrisyon ay ang pagsasagawa ng mga intervention programs sa first 1000 days pa lamang ng bata o simula sa pagbubuntis ng isang ina hanggang sa ikalawang taon ni baby. Isa ang 90-Day Dietary Supplementation Program for Pregnant Women sa mga in-adopt na ng LGU na pondohan taun-taon simula noong taong 2021. Sa naturang programa, mga masusustansyang pagkain gaya ng fresh milk, gulay, prutas, itlog at iba pa ang ipinamimigay sa mga buntis na nutritionally at risk sa loob ng tatlong buwan. At base sa follow-up monitoring ng lahat ng pregnant beneficiaries noong sila ay nanganak, 100% ng mga batang naipanganak ay may healthy birthweight.

 

• Infant & Young Child Feeding (IYCF) Program

 

Mga Buntis Forum at Mother’s Class naman ang madalas na isinasagawa rin ng MNAO katuwang ang RHU at iba pang miyembro ng Municipal Nutrition Committee upang masigurong malusog at nutritionally sound ang mga infant. Minomonitor din ng MNAO ang lahat ng mga Idol Ko Si Nanay Class na isinagasagawa sa mga barangay.

 

• Operation Timbang Plus

 

Upang mamonitor kung sinu-sino, ilan at nasaan ang mga bata na mas nangangailangan ng agarang suportang pangkalusugan, nakikipagtulungan sa RHU ang opisina para sa Operation Timbang Plus upang ma-assess ang nutritional status ng bawat bata. Mayroon ding Checklist for Child Developmental Milestone Assessment na pinagbabatayan upang makita kung may delay ba sa kanilang development.

 

• Routine Dietary Supplementation Program for 6-59 Month-Old Children

 

Lahat ng naassess sa OPT Plus na mga malnourished, partikular ang mga moderately wasted, severely underweight, at stunted, ay inienrol sa Routine Dietary Supplementation Program for preschool children sa loob ng tatlong buwan, upang maisailalim sila sa rehabilitasyon para masiguro ang kanilang recovery.

 

• Regular Calibration of Weighing Scales

 

Sa inisyatibo ng Nutrition Office, taunan ding naisasagawa ang calibration, sa tulong ng Department of Science and Technology, ng mga timbangan na ginagamit sa 77 na barangay ng Bayambang upang masiguro na maayos at wasto ang timbangan at maiwasan ang false positive result sa malnutrisyon. Nakapagbigay na rin ang Nutrition Office ng mga Salter scales at beam balances sa mga nakaraang taon sa mga barangay na walang mga timbangan. Dito ay mapapansin na full support din sa mga barangay ang opisina upang maimprove ang kanilang kagamitan sa pagmomonitor ng kalusugan ng mga bata.

 

• BNS Capacity-Building

 

Iba’t ibang training ang ibinibigay para sa mga Barangay Nutrition Scholars (BNS) – na sa ngayon ay 77 na mula sa dating 20 lamang noong 2016. Ang mga BNS ang nagiging focal person ng bawat barangay, at nagiging daan rin sila upang maaprubahan at maipatupad ang Nutrition Plan ng kada barangay. Kabilang sa mga training na inorganisa na ng MNAO katuwang ang Provincial Nutrition Office at National Nutrition Council ay ang Basic BNS Course, E-OPT Plus Workshops, at ECCD F1K Phase 1 to Phase 3. Hindi rin nakakaligtaan ng MNAO na magsagawa ng mga team-building activity para sa kanila taun-taon. (Flash team building pictures esp in 2022)

 

• Distribution of Multivitamins

 

Mayroon ding branded na mga multivitamin na ibinibigay sa mga target malnourished children bukod pa sa ibinibigay ng RHU para naman sa lahat ng bata.

 

• Food Fortification Monitoring

 

Minomonitor at hinihikayat din ng MNAO katuwang ang mga BNS ang lahat ng mga bakery at retail store na gumamit at magbenta ng mga fortified product gaya ng vitamin A-fortified flour, iodized salt, at vitamin A-fortified cooking oil. Ito ay para mapanatiling masustansya ang pagkain na kinukonsumo ng mga Bayambangueño sa araw-araw alinsunod sa Food Fortification Act o RA 8976.

 

• Healthy Options at School Canteens

 

Sumasama rin ang opisina sa taunang monitoring ng LGU sa mga eskwelahan, ang Brigada Eskwela, bago mag-umpisa ang pasukan, at chinecheck kung may mga healthy option sa school canteen at upang maiwasan din ang pagbebenta ng mga junk food na makakasama sa kalusugan ng mga mag-aaral. Natigil lamang ito dahil sa pagpostpone ng pasok sa mga paaralan noong pandemya hanggang 2022.

 

• Komprehensibong Serbisyo sa Bayan Feeding Activities

 

Kada Komprehensibong Serbisyo sa Bayan, kung saan nagkakaroon ng outreach program ang Munisipyo sa mga malalayong barangay, naroon lagi ang Nutrition Office upang mamigay ng veggie ice cream, fresh fruits, at itlog sa mga benepisyaryo sa lugar.

 

 

• Monitoring of Backyard Gardens

 

Ang opisina ay involved din sa monitoring ng mga backyard garden sa mga kabahayan lalo na ng mga target beneficiary, sa tulong ng Municipal Agriculture Office. Ang MNAO ay nagpapamigay din ng gardening inputs sa pamamagitan ng First 1000 Days Program nito at minomonitor ang impact sa kanila ng proyekto.

 

 

• Provision of Fresh Veggies and fruits to Beneficiaries from ECCD F1K Greenhouse

 

Ang mga sariwang ani at mga vegetable seedlings mula sa ECCD F1K Greenhouse ay ipinamamahagi sa mga benepisyaryo. Ipinapaalam din sa kanila na pansamantala lamang ang feeding program, at mas mainam pa rin ang pagkaroon ng sariling sustainable food sources lalung-lalo na sa panahon ng pandemya.

 

• Provision of Additional Honorarium to BNSs

 

Namimigay din ang LGU ng P500 kada buwan o P6,000 kada taon bilang karagdagang honorarium para sa lahat ng mga BNS. Ito ay isang pagpapahalaga sa kanila bilang nutrition frontliners o focal persons sa mga barangay pagdating sa delivery ng nutrition services ng Munisipyo.

 

• Monitoring ng Barangay Nutrition Action Plans

 

Nakatutok din ang MNAO sa lahat ng mga Barangay Nutrition Action Plan upang makita kung ang mga ito ay naipapatupad ng maayos ng bawat barangay.

 

• Coordinator of Researches and Conduct of Nutrition Surveys in Barangays

 

Ang MNAO ang coordinator sa mga survey at research, gaya ng mga nagdaang mga pananaliksik ng FNRI-DOST at ng mga Nutrition Early Warning System survey kung saan sinusukat ang lawak ng kagutuman at malnutrisyon sa kabataan sa isang partikular na quarter ng taon para sa maayos na pagpaplano.

 

• Coordinator of Privately Sponsored Projects

 

Ang MNAO din ang coordinator ng mga private sponsorship ng mga proyekto tulad ng mga feeding activity at donasyon para sa mga malnourished na bata sa mga barangay, dahil hawak nila ang nutrition data ng mga kabataan sa lahat ng barangay. Mula 2022 ay may humigit kumulang na 10 private sponsors na aktibong nakikibahagi sa mga mga nutrition activities ng LGU.  (Flash the list sa video). Upang maipakita naman ang pasasalamat ng MNAO at buong MNC sa mga donors and sponsors para sa nutrisyon, kinikilala at pinaparangalan sila tuwing Nutrition Month Culminating Activity.

 

 

 

 

 

 

 

 

• Capacity Development for MNAO Staff

 

Upang mas mahasa ang kakayahan ng mga Staff ng MNAO ay nagsasagawa rin ang opisina ng mga Capacity-Building Activity katulad ng Team-Building Activities, Refresher Courses at Leadership Training.

 

• Wellness Program for Employees

 

Isa rin sa mga pangunahing programa ng MNAO sa larangan ng Overweight and Obesity Management ay ang pagconduct ng Weight Loss at Physical Fitness Challenge para sa mga LGU employees na nagsimula noong taong 2022. Kaakibat ng programa ay ang pagsiguro na mayroong mga physical activities ang mga empleyado gaya ng Pilates, sportsfest, Zumba, at gym sessions. Sinisiguro rin ng MNAO at LGU na fully functional ang Municipal Gym para sa programa.

 

• ISO Certification

 

Dahil sa masidhing adhikain ng LGU na mas mapataas pa ang pamantayan ng serbisyo publiko, inumpisahan noong 2022 ang opisyal na pagsasaayos ng mga dokumento para sa ISO 9001:2015 certification. Isa ang opisina ng MNAO sa 34 departments at units na sumailalim sa matinding validation process at nakamit ang ISO 9001:2015 certification sa taong 2023.

 

 

• Awards

 

Ang mga nabanggit ang iba’t ibang pamamaraan ng MNAO at ng LGU upang maitaguyod ang wastong nutrisyon sa ating bayan para ang lahat ng kabataan ay lumaking malusog at produktibong miyembro ng pamayanan.

 

Kaya naman hindi nakapagtataka na makatanggap ang LGU ng mga parangal dahil sa opisina ng MNAO, tulad ng mga sumusunod:

 

CY 2018

3rd Most Outstanding Municipal Nutrition Committee in Pangasinan

 

CY 2019

a. Most Outstanding Municipal Nutrition Action Officer in the Province of Pangasinan

b. Barangay Nutrition Scholar Marcelina Macaraeg of Brgy. Bacnono, Bayambang as 2019 Provincial Outstanding Barangay Nutrition Scholar

 

CY 2021

a. Green Banner Seal of Compliance (1^st Year)

b. Bayambang MNAO Venus M. Bueno as 2021 Regional Municipal Nutrition Action Officer of the Year (1^st Runner Up)

c. Barangay Nutrition Scholar Analiza M. Natividad of Brgy. Sancagulis as 2021 Provincial Outstanding Barangay Nutrition Scholar

 

2022

a. Heathy Pilipinas Award - Nutrition Category for the entry, ECCD F1K Dietary Supplementation Program for Pregnant Women

b. Green Banner Seal of Compliance (2^nd Year Maintenance)

c. Bayambang MNAO Venus M. Bueno as 2022 Regional Municipal Nutrition Action Officer of the Year

 

 

Ang lahat ng ito ay naisakatuparan dahil sa magandang pamamalakad ni Mayor Niña-Jose Quiambao at ng buong Team Quiambao-Sabangan, at hindi tayo titigil magbigay-serbisyo kahit ano pa mang pagsubok ang dumating, dahil buo ang ating pangarap na magkroon ng isang malusog na pamayanan para sa bayan ng Bayambang!