Leovigildo 'Leo' Miguel Giron: "the father of largo mano in America"

 (𝘜𝘯𝘣𝘦𝘬𝘯𝘰𝘸𝘯𝘴𝘵 𝘵𝘰 𝘮𝘢𝘯𝘺, 𝘐 𝘩𝘢𝘷𝘦 𝘣𝘦𝘦𝘯 𝘲𝘶𝘪𝘦𝘵𝘭𝘺 𝘷𝘰𝘭𝘶𝘯𝘵𝘦𝘦𝘳𝘪𝘯𝘨 to 𝘩𝘦𝘭𝘱 𝘴𝘦𝘢𝘳𝘤𝘩 𝘧𝘰𝘳 𝘪𝘯𝘥𝘪𝘷𝘪𝘥𝘶𝘢𝘭𝘴 𝘸𝘰𝘳𝘵𝘩𝘺 𝘰𝘧 𝘭𝘰𝘤𝘢𝘭 𝘨𝘰𝘷𝘦𝘳𝘯𝘮𝘦𝘯𝘵 𝘳𝘦𝘤𝘰𝘨𝘯𝘪𝘵𝘪𝘰𝘯 𝘢𝘭𝘭 𝘺𝘦𝘢𝘳 𝘳𝘰𝘶𝘯𝘥. 𝘖𝘧𝘵𝘦𝘯𝘵𝘪𝘮𝘦𝘴 𝘮𝘺 𝘳𝘦𝘤𝘰𝘮𝘮𝘦𝘯𝘥𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯𝘴 𝘱𝘢𝘴𝘴 𝘵𝘩𝘦 𝘴𝘤𝘳𝘶𝘵𝘪𝘯𝘺 𝘰𝘧 𝘵𝘩𝘦 𝘢𝘱𝘱𝘰𝘪𝘯𝘵𝘦𝘥 𝘚𝘦𝘢𝘳𝘤𝘩 𝘊𝘰𝘮𝘮𝘪𝘵𝘵𝘦𝘦, 𝘣𝘶𝘵 𝘴𝘰𝘮𝘦𝘵𝘪𝘮𝘦𝘴 𝘯𝘰𝘵 (𝘢 𝘷𝘦𝘳𝘺 𝘶𝘯𝘤𝘰𝘮𝘧𝘰𝘳𝘵𝘢𝘣𝘭𝘦 𝘦𝘹𝘱𝘦𝘳𝘪𝘦𝘯𝘤𝘦 𝘧𝘰𝘳 𝘮𝘦). 𝘐 𝘯𝘦𝘷𝘦𝘳 𝘳𝘦𝘤𝘰𝘮𝘮𝘦𝘯𝘥 𝘢𝘯𝘺𝘣𝘰𝘥𝘺 𝘸𝘩𝘰 𝘐 𝘣𝘦𝘭𝘪𝘦𝘷𝘦 𝘪𝘴 𝘯𝘰𝘵 𝘵𝘳𝘶𝘭𝘺 𝘸𝘰𝘳𝘵𝘩𝘺 𝘰𝘧 𝘸𝘪𝘥𝘦 𝘢𝘤𝘤𝘭𝘢𝘪𝘮, 𝘣𝘶𝘵 𝘸𝘦 𝘢𝘳𝘦 𝘢𝘭𝘭 𝘩𝘶𝘮𝘢𝘯 𝘸𝘪𝘵𝘩 𝘥𝘪𝘷𝘦𝘳𝘴𝘦 𝘰𝘱𝘪𝘯𝘪𝘰𝘯𝘴, 𝘢𝘯𝘥 𝘐 𝘨𝘦𝘵 𝘵𝘩𝘢𝘵. 𝘞𝘩𝘪𝘭𝘦 𝘵𝘩𝘪𝘴 𝘪𝘴 𝘯𝘰 𝘭𝘰𝘯𝘨𝘦𝘳 𝘢 𝘱𝘢𝘳𝘵 𝘰𝘧 𝘮𝘺 𝘫𝘰𝘣, 𝘪𝘵 𝘴𝘰 𝘩𝘢𝘱𝘱𝘦𝘯𝘴 𝘵𝘩𝘢𝘵 𝘐 𝘦𝘯𝘫𝘰𝘺 𝘵𝘩𝘦 𝘴𝘦𝘢𝘳𝘤𝘩 𝘴𝘪𝘯𝘤𝘦 𝘐 𝘣𝘦𝘭𝘪𝘦𝘷𝘦 𝘥𝘦𝘦𝘱𝘭𝘺 𝘪𝘯 𝘪𝘵𝘴 𝘸𝘰𝘳𝘵𝘩 𝘦𝘷𝘦𝘯 𝘪𝘧 𝘪𝘵'𝘴 𝘯𝘰𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘮𝘰𝘴𝘵 𝘱𝘰𝘱𝘶𝘭𝘢𝘳 𝘤𝘢𝘶𝘴𝘦. 𝘐𝘯 𝘵𝘩𝘦 𝘤𝘢𝘴𝘦 𝘰𝘧 𝘎𝘪𝘳𝘰𝘯, 𝘪𝘵 𝘵𝘰𝘰𝘬 𝘮𝘦 𝘮𝘢𝘺𝘣𝘦 𝘮𝘰𝘳𝘦 𝘵𝘩𝘢𝘯 𝘢 𝘺𝘦𝘢𝘳 𝘫𝘶𝘴𝘵 𝘵𝘰 𝘣𝘦 𝘢𝘣𝘭𝘦 𝘵𝘰 𝘱𝘪𝘦𝘤𝘦 𝘵𝘰𝘨𝘦𝘵𝘩𝘦𝘳 𝘵𝘩𝘦 𝘪𝘯𝘧𝘰𝘳𝘮𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯 𝘣𝘦𝘭𝘰𝘸. 𝘐 𝘢𝘮 𝘨𝘭𝘢𝘥 𝘮𝘺 𝘯𝘰𝘮𝘪𝘯𝘢𝘵𝘪𝘰𝘯 𝘨𝘰𝘵 𝘵𝘩𝘦 𝘯𝘰𝘥 𝘰𝘧 𝘵𝘩𝘦 𝘪𝘯𝘥𝘦𝘱𝘦𝘯𝘥𝘦𝘯𝘵 𝘣𝘰𝘥𝘺 𝘵𝘩𝘪𝘴 𝘵𝘪𝘮𝘦 𝘢𝘳𝘰𝘶𝘯𝘥. 𝘕𝘰𝘸 𝘎𝘪𝘳𝘰𝘯'𝘴 𝘩𝘰𝘮𝘦𝘵𝘰𝘸𝘯 𝘧𝘪𝘯𝘢𝘭𝘭𝘺 𝘪𝘴 𝘢𝘣𝘭𝘦 𝘵𝘰 𝘬𝘯𝘰𝘸 𝘢𝘣𝘰𝘶𝘵 𝘩𝘪𝘴 𝘵𝘳𝘶𝘭𝘺 𝘮𝘢𝘵𝘢𝘭𝘶𝘯𝘨𝘨𝘢𝘳𝘪𝘯𝘨 𝘰𝘳 𝘰𝘶𝘵𝘴𝘵𝘢𝘯𝘥𝘪𝘯𝘨 𝘢𝘤𝘩𝘪𝘦𝘷𝘦𝘮𝘦𝘯𝘵𝘴.)

LEOVIGILDO 'LEO' MIGUEL GIRON
Local escrima grandmaster (traditional martial arts practitioner); "the father of largo mano in America"

An escrima master from Bayambang has been recognized as a legend in the United States. His name is Leovigildo 'Leo' Miguel Giron.

Eskrima or escrima is a general term for “the traditional martial arts of the Philippines, which emphasize the use of sticks, knives, and various improvised weapons.”

Born on August 20, 1911, and a native of Brgy. Hermoza, this town, Giron is recognized as a grandmaster by no less than the well-known Hollywood martial arts instructor Dan Inosanto of Stockton, California who was among his proteges.

Fil-Am historian Dawn Bohulano Mabalon, in her book, "Little Manila is in the Heart" (Duke University Press, 2013), wrote that Giron had already settled in the United States when he came back to the Philippines during World War II as part of US-Filipino defense forces. He was assigned, among a select few, in a “top-secret counterintelligence unit” of the First Filipino Infantry Regiment in 1942.

It was during his time as guerrilla back in his home country that Giron met his wife.

As a guerrilla, he further learned native Filipino martial arts from his superior in the military.

However, he grew up training at it from an early age in the Philippines until murder and crime incidents in his community in California pressed him to improve on his skills and acquire more knowledge. Mabalon noted that Giron was prompted to revive his interest in escrima as a form of self-defense when eight student nurses, two of them Filipina, were brutally raped, beaten, tortured, and murdered in Chicago in 1966. In September 1968, Giron opened his own escrima school in Tracy, south of Stockton, to teach his largo mano system. (Literally "long hand" in Spanish, largo mano is a "long-range fighting technique that uses a 30-inch stick or blade to keep an opponent at bay.") He moved the school to South Stockton in 1973, and the club was formally named the Bahala Na Filipino Martial Arts Club in 1979.

He would eventually be recognized as the "Father of Largo Mano in America." He would rise to become the guro (mentor) of "martial arts luminaries" such as Ted Lucaylucay, Dentoy Revillar, Richard Bustillo, and especially the aforementioned Dan Inosanto.

Giron was also noted by Mabalon as a member of a labor activist group headed by Larry Itliong, who hailed from San Nicolas, Pangasinan. Their efforts and sacrifices, recently officially recognized by San Nicolas LGU, would eventually pave the way for Filipinos and other immigrants in the States to enjoy the same labor rights as native-born Americans.

Other recorded escrima masters from this town are Benito Junio, a fellow Bayambangueño from Brgy. Inirangan, who was recognized by Giron as being among his mentors; Julian Bundoc of Brgy. Carungay; and Fructuoso Junio of Brgy. Telbang.

On April 2, 2025, the Local Government Unit of Bayambang led by Mayor Mary Clare Judith Phyllis 'Niña' Jose-Quiambao (represented by her husband, Dr. Cezar T. Quiambao), and the whole Sangguniang Bayan led by Vice-Mayor Ian Camille C, Sabangan) officially recognized Giron's accomplishments during the Matalunggaring Awards 2025 ceremony held at Pavilion II, St. Vincent Ferrer Prayer Park as part of the 411th year celebration of the town.

References:

- inosanto. com - inosanto. com/leo-m-giron/

- Dr. Nicolas Miguel, a cousin of Giron

- Dawn Bohulano Mabalon's "Little Manila is in the Heart" (Duke University Press, 2013), pp. 84, 249, 312, quoting Leo Giron's memoir, "Giron Escrima: Memories of a Bladed Warrior" (Los Angeles: Empire, 2006)

- ww2f. com/threads/philippine-guerilla-leaders.13781/

- Acknowledgment for originally tipping us about Giron and for donating the book "Little Manila is in the Heart" to the Museum: Joey Ferrer of Pittsburg, California, USA and Roxas St., Bayambang, Pangasinan

LGU Accomplishments - March 2205

SUMMARY OF LGU ACCOMPLISHMENTS IN S.O.M.A. FORMAT   EDUCATION FOR ALL   - (LSB, Library, DepEd)   Libreng Events Management Training, Handog ng Gintong Aral at HERO Group   Noong March 7, isang malaking oportunidad ang nagbukas para sa 150 na kwalipikadong Bayambangueño sa ilalim ng scholarship program ng Gintong Aral Skills Development Academy katuwang ang HERO Group. Libre at TESDA-accredited ang handog nilang kursong Events Management Services NC III, isang training course na magbibigay ng kaalaman sa pagpaplano at pagsasagawa ng mga event sa iba’t ibang venues tulad ng conference centers, hotels, restaurants, resorts, at luxury liners. Ang kurso ay karaniwang nagkakahalaga ng P14,800.   Free Classes para sa Events Management Course, Nag-umpisa Na   Noong March 27, nagsimula ang unang klase ng unang batch ng mga scholar sa libreng Events Management Course NC-III na hatid ng Gintong Aral Skills Development Academy at HERO Strategies Consulting sa Zone VII Covered Court. Sa klaseng ito ay nagsilbing trainor si Christine Roma Ramirez.     HEALTH FOR ALL   - Health (RHUs)   Mga RHU, Muling Nag-iikot para sa Anti-Rabies Campaign   Bilang parte ng Rabies Awareness Month, ang mga RHU ay nagsasagawa ng information-education campaign (IEC) sa iba' ibang high school sa Bayambang. Layunin ng antirabies campaign sa mga paaralan na paalalahanan ang mga kabataan na mag-ingat laban sa naturang nakamamatay at walang lunas na sakit, masabihan ang kanilang mga pamilya at kamag-anak, at kung paano magsagawa ng first aid kung sakaling makagat ng aso o pusa.   Women's Health, Tinutukan sa Isa pang Seminar   Noong March 14, bilang parte pa rin ng Women's Month Celebration, ang RHU I ay nagbigay ng seminar tungkol sa women's health. Tinalakay ni Dr. Lorelene Mangarin ang mga "Common Female Reproductive Illnesses: Prevention, Transmission, Diagnosis, and Treatment"; ni MNAO Venus Bueno ang "Nutrition and Lifestyle Choice for Women's Health"; and ni Dr. Dave Francis Junio and "Women's Oral Health and Wellbeing."   Mga Nakakuha ng Libreng Salamin, Nagpasalamat   Nagpapasalamat ang lahat ng nakapag-avail ng libreng salamin sa ginanap na LAB FOR ALL Caravan ng Unang Ginang Louise Araneta-Marcos noong nakaraang buwan sa bayan ng Bayambang. Ito ay matapos nilang ma-claim ang kanilang mga de-gradong salamin sa RHU I at RHU II.   Bb. Bayambang Candidates, Nakiisa sa Blood Drive   Ang mga Bb. Bayambang 2025 candidate ay nakiisa sa blood donation drive na isinagawa sa Barangay Beleng Covered Court noong March 24. May 107 na rehistradong donor, at 74 sa kanila ang matagumpay na nakapagdonate ng dugo. Ito ay naging posible sa pagtutulungan ng Local Government Unit, Municipal Health Office, Philippine Red Cross, Beleng Barangay Council, at Bb. Bayambang Foundation.   RHU I, Pasok sa Most PhilHealth-Compliant sa Pangasinan   Noong March 20, ang Rural Health Unit I ng Bayambang ay kinilala ng PhilHealth bilang isa sa 12 na pinaka- compliant RHUs sa Central Pangasinan pagdating sa pagsunod sa Electronic Member Registration and Records Amendment Process (EMRRA) Policies and Guidelines ng PhilHealth. Sa pangunguna ni Jan Michael J. Garcia, matagumpay nila itong nakamit upang mas maraming Bayambangueño na wala pang PhilHealth account ang maaaring ma-enroll nang libre, alinsunod sa Universal Health Care policy ng gobyerno.             - Nutrition (MNAO)   Bayambang, Pormal na Tinanggap ang CROWN Award sa Presensiya ni PBBM   Pormal na tinanggap ng LGU-Bayambang ang CROWN (Consistent Regional Outstanding Winner in Nutrition) Award mula sa National Nutrition Council, sa National Nutrition Awarding Ceremony na pinangunahan mismo nina Presidente Ferdinand Marcos Jr. at Department of Health Secretary Teodoro Herbosa. noong March 7 sa Pasig City. Nirepresenta nina MNAO Venus Bueno at OIC-MPDO Ma-lene Torio si Mayor Niña Jose-Quiambao sa pagtanggap ng naturang parangal.   Dietary Supplementation Program Food Packs, Ipinamahagi   Nagsimula na ang pamamahagi ng Municipal Nutrition Action Office ng mga food items para sa 2025 Dietary Supplementation Program para sa mga buntis at mga pre-schoolers. Ginanap ang distribusyon noong March 13 sa Events Center sa tulong ng mga Barangay Nutrition Scholar at Barangay Health Worker. Sa naturang nutrition progrm, naiiwasan ang insidente ng malnutrition, stunting, at wasting ng mga vulnerable sectors.   Feeding Angels,’ Muling Namahagi ng Food Packs   Ang Feeding Angels of Bayambang, sa tulong ng Nutrition Office, ay nagdaos ng kanilang ika-apat na feeding activity noong March 22, 2025, kung saan sila ay naglibot sa walong barangay sa Bayambang upang magpamahagi ng mga food pack, libreng merienda, at mga laruan sa may 100 indigent at 99 undernourished na kabataan.     - Sports and Physical Fitness (MPFSDC)       - Veterinary Services (Mun. Vet.)     – Slaughterhouse      PROTECTION OF WOMEN AND CHILDREN     - Social Services (MSWDO, MAC)   2 PWDs, Tumanggap ng Libreng Prosthesis   Dalawang panibagong PWDs ang natulungan para magkaroon ng libreng prosthesis na artificial leg, salamat sa kolaborasyon sa pagitan ng Provincial Social Welfare and Development Office at Persons with Disability Affairs Office ng Bayambang, at sa tulong ng Kapampangan Development Foundation Inc. Ang mga benepisyaryo ay sina Mar Laza ng Brgy. Darawey at Isagani de Veyra ng Brgy. Sancagulis.    Fire Prevention Month at Women's Month, Sabay na Inilunsad   A. Masiglang inumpisahan ng LGU-Bayambang ang buwan ng Marso sa sabayang pagbubukas ng pagdiriwang ng Fire Prevention Month at Women's Month. Una ay nagpalabas ng isang nakakaantig na short film ang Bureau of Fire Protection ukol sa mga panganib ng sunog dahil sa kapabayaan.   B. Sinurpresa naman ang mga kababaihan ng isang harana ni Mr. Vandave Paragas, at isang violin performance, pamamahagi ng rosas, at dance performance ng BFP.   Formulation ng GAD Agenda, Matagumpay   Naging matagumpay ang formulation ng Gender and Development agenda ng Bayambang, sa ginanap na training-workshop sa Pantabangan, Nueva Ecija mula March 4 hanggang March 6. Ang tatlong araw na aktibidad ay dinaluhan ng mga pinuno at GAD focal persons ng iba’t ibang tanggapan ng pamahalaang bayan. Hangarin ng nasabing aktibidad ang bumuo ng mga programa kung saan lahat ng sektor ng lipunan, lalo’t higit ang mga kababaihan, ay mabibigyan ng prayoridad tungo sa pagkakapantay-pantay ng lahat. Gayundin, ang pondong nakalaan sa GAD ay sinigurong nailaan ng tama para sa tunay na kapakinabangan ng mga Bayambangueño.   Takbo Para kay Juana, Napuno ng Saya   Kasabay ng pagdiriwang ng ika-50 anibersaryo ng National Women’s Month, matagumpay na idinaos noong March 8 ang Takbo Para kay Juana: Purple Fun Run for a Cause. Daan-daang Bayambangueño mula sa iba’t ibang sektor ang lumahok sa naturang fun run, suot ang kanilang purple running gear bilang simbolo ng suporta sa adbokasiya ng women empowerment. Binigyan ng cash prize ang mga nanguna sa fun run, at isang raffle draw ang nagbigay ng surpresa sa mga lumahok. Ang nalikom na pondo ay ilalaan sa pagbili ng mga bahay kubo na ipamamahagi sa mga mapipiling benepisyaryo.    MSWDO at CSOs, Nagkapit-bisig para sa Kalinisan sa ANCOP Ville   Ang MSWDO, sa pakikipag-tulungan kay KALIPI President Jocelyn Espejo, ay nagsagawa ng isang clean-up drive sa ANCOP Ville, Brgy. Sancagulis noong March 11 upang tiyaking tuluy-tuloy na malinis at maayos ang lugar para sa mga benepisyaryo ng libreng pabahay doon. Kabilang sa mga volunteer ang KALIPI members, iba-ibang Farmers' Associations, at Bayambang National High School (BNHS) Batch 1990.   PWD Federation, Pinulong ng PDAO; Mga Bagong Opisyal, Inihalal   Noong March 11, ginanap ang first quarter meeting ng Bayambang PWD Federation sa pangunguna ng PWD Affairs Office. Dito ay umattend ang mga PWD association president, at sila ay nagdeliberate ukol sa Konstitusyon at mga Alituntunin ng pederasyon at kanila itong inaprubahan. Matapos nito, sila ay naghalal ng mga bagong opisyal, at iniluklok bilang Pangulo si G. Carlito Suyat. Pinag-usapan din ang pag-uupdate ng listahan ng mga PWD sa bawat barangay.    Awareness Campaign, Isinagawa ukol sa VAWC   Tuluy-tuloy ang pagdiriwang ng Women's Month. Noong March 12, ilang lokal na kalalakihan ang dumalo sa isang awareness campaign ukol sa Violence Against Women and Children, ang Men Standing up for Women. Sila ay nanood ng pelikulang "It Ends with Us" na tungkol sa domestic violence at emotional abuse. Pagkatapos nito, sila ay nakinig ng lecture ukol sa Basic Gender Development (GAD) Concepts na hatid ni PSU GAD Coordinator, Dr. Presley de Vera. Tinalakay naman ni Atty. Golda Miñoza ang lahat ng uri ng gender-based sexual harassment at ang mga proteksiyon mula sa batas para sa mga biktima ng karahasan laban sa kababaihan at kabataan.      Bridgerton-Themed Ball, Nagpugay sa Women Leaders mula ng Iba't Ibang Sektor   Kinagabihan ng March 13, nagkaroon naman ng isang formal ball na may tema hango sa TV historical drama series na "Bridgerton," bilang natatanging gabi ng pagpupugay sa lahat ng mga namumunong kababaihan at pagkilala sa kanilang tagumpay sa iba't ibang larangan. Ang formal sit-down dinner party ay ginanap sa Events Center at dinaluhan ng mga kababaihan mula sa iba't ibang sektor at ng mga tinaguriang "honorary women" kabilang na si Dr. Cezar Quiambao.     DSWD, May Orientation Activity at MOA Signing with CSOs   Isang orientation activity at signing of Memorandum of Agreement (MOA) ang isinagawa ng DSWD kasama ang dalawang CSOs noong March 13. Ipinaliwanag ng DSWD sa Managos Farmers Agricultural Cooperative at Rotary Club of Bayambang kung paano maging partner organization, partikular na kung paano makakatulong ang kanilang sariling mga proyekto sa 4Ps. Matapos nito ay lumagda sa MOA ang Managos cooperative.   950 Onesies, Ipinamahagi sa Lahat ng Barangay   May 950 na piraso ng onesies ang ipinamahagi ng iba't ibang departamento ng LGU-Bayambang sa 77 barangays bilang parte ng pagdiriwang ng Buwan ng Kababaihan. Ang mga damit pambata ay mula sa Eezy-on Babeez, isang US-based clothing company na pagmamay-ari ni Gng. Julieta Recometa, isang Filipino-American na nais magbahagi ng kanyang pagpapala. Naging benepisyaryo ang mga sanggol na nauna nang na-identify ng mga barangay health worker na naaangkop na makatanggap ng nasabing kasuotan.   Symposium, Libreng Pampering Services: Handog sa mga Kababaihan ng LGU   Bilang parte pa rin ng paggunita sa Women's Month, isang symposium para sa mga babaeng kawani ng LGU ang isinagawa noong March 20 ng Human Resource Management Office. Naimbitahang speaker si Mayor's Action Center head, Josie Niverba, upang talakayin ang paksang "Building Confidence." Matapos nito ay naglaan naman ng ilang oras na "me-time" ang HRMO sa mga babaeng kawani, dahil sa libreng haircut, back massage, manicure, at pedicure, at isang Zumba dance exercise kinahapunan   Iba't Ibang Isyu, Tinalakay sa Joint Meeting   Noong March 19, muling pinagsanib ang pulong ng Local Council for the Protection of Children (LCPC), Local Committee on Anti-Trafficking and Violence against Women and their Children (LCAT-VAWC), Municipal Advisory Council (MAC), at Bayambang Poverty Reduction Action Team (BPRAT) Sociocultural Development and Social Protection Sector para sa first quarter ng 2025. Kabilang sa mga pinagtuunan ng pansin ang -           mga kinakailangang intervention laban sa naitalang kaso ng teenage pregnancy, -           pagtatayo ng mga community garden sa mga barangay na may mga kaso ng malnourished children, -           at ang nakatakdang pagtatapos ng may higit 2,000 na 4Ps beneficiaries ngayong taon, na siyang nakikitang isa na namang pinakamataas na record sa Rehiyon Uno.       Ukay for a Cause, Muling Nakalikom ng Pondo para sa Pabahay   Isa na namang live selling ang isinagawa noong March 25 bilang bahagi ng pagdiriwang ng National Women's Month. Ang inisyatibong ito ni Mayor Niña Jose-Quiambao ay nagtampok ng mga branded na damit, bags, at luxury items mula sa generous donors, kabilang ang mga sikat na personalidad sa showbiz. Ang nalikom na pondo ay nakatulong sa pagbibigay ng mas ligtas at maayos na tirahan para sa mga nangangailangang kababayan.   Mayor Niña, Naghandog ng Women’s Essentials   Bilang bahagi ng selebrasyon ng National Women’s Month, naghandog si Mayor Niña Jose-Quiambao ng women’s essentials noong March 26. Sa tulong ng MSWDO, ipinamahagi ang mga hygiene at self-care item sa mga kababaihan ng iba’t ibang tanggapan ng lokal na pamahalaan, sa public market, at sa mga paaralan. Sa inisyatibang ito, naiparamdam ang pagpapahalaga sa mga kababaihan, lalo na sa kanilang pang-araw-araw na pangangailangan sa personal care.         - Civil Registry Services (LCR)             62 Applicants, Ginawaran ng Libreng Birth Certificates May kabuuang 62 na benepisyaryo ang Local Civil Registry Office (LCRO) sa pinakahuling paggawad nito ng mga birth certificate in security paper (SECPA). Noong February 27, nagtungo ang LCR sa Zone VI para mag-award ng birth certificates in SECPA sa 32 na benepisyaryo mula sa iba't ibang barangay. Kinabukasan, sila ay nagtungo sa Brgy. Wawa para mag-award din sa 30 na benepisyaryo mula sa distrito.   LCR, Patuloy ang Pag-award ng Birth Certificate   Ang Local Civil Registrar ay nagsagawa ng isa na namang libreng Delayed Registration of Birth sa pakikipag-ugnayan sa Philippine Statistics Authority. Noong March 5, 6 at 11, sila ay nagtungo sa Brgy. Manambong Sur, Manambong Parte, Paragos, Bical Sur, Sancagulis, at Bongato East. Kasabay pa rin nito ang pag-aassit sa mga wala pang birth certificate at pag-award ng birth certificate in security paper sa mga nag-apply. Ang LCR ay may 36 beneficiaries sa nasabing serye ng aktibidad.   LCR, Muling Nagbigay ng Libreng Birth Certificates   Nagpatuloy ang Local Civil Registrar sa pagbibigay ng libreng Delayed Registration of Birth sa pakikipag-ugnayan sa Philippine Statistics Authority bilang bahagi ng "Birth Registration Assistance Project" ng ahensya. Noong March 12-13, nagtungo sila sa Barangay Telbang, Buayaen, at Pantol sa  16 na residente.   Payout para sa Social Pension ng Seniors, Isinigawa   Ang MSWDO ay nagpamahagi ng social pension sa mga senior citizen para sa first quarter ng taon sa loob ng tatlong araw noong March 26 hanggang March 28 sa magkakahiwalay na venue. Dahil sa simultaneous distribution sa iba’t ibang distrito, mas napadali ang distribusyon ng nasabing social pension.   - Environmental Protection (MENRO, ESWMO)   Sawa at Kuwago, Isinurrender sa CENRO-Dagupan   A.         Isang sawa o python ang isinurrender ng ESWMO-Bayambang sa Community Environment and Natural Resources Office (CENRO) Dagupan noong February 27. B.         At isa namang kuwago na Philippine scops owl ang inilagak sa nasabing ahensya noong March 5. Agad na ininspeksyon ng mga opisyal ang kalagayan ng mga nasabing wildlife upang matiyak na ito ay nasa maayos na kondisyon bago dalhin sa mas angkop na tirahan.     100 Tree Seedlings, Idinonate ng Sacdalan Nursery   Isang residente ang nag-donate ng isng daang golden shower at agoho seedlings sa pamamagitan ng Ecological Solid Waste Management Office (ESWMO). Malugod na tinanggap ang donasyon mula sa Rotarian na si Rose Ann Sacdalan ng Sacdalan Nursery sa Brgy. Tamaro nina Councilor Benjie de Vera at ng ESWMO. Ang mga naturang seedlings ay gagamitin para sa mga upcoming tree-growing activity. - Youth Development (LYDO, SK)     Solid Waste Management Board, Nagpulong   Sa unang quarterly meeting ng Municipal Solid Waste Management Board noong March 27, tinalakay ang mga programa at aktibidad kabilang ang final disposal ng residual wastes, hazardous waste management, recyclable wastes, at soil ameliorant production. Ipinakilala rin ang SWEEP o ang Solid Waste Education and Enforcement Program ng DENR upang mapahusay ang tamang pamamahala ng basura.       - Peace and Order (BPSO, PNP, DILG)   BPSO Staff, Muling Hinasa sa Basic Life Support at First Aid   Ang mga kawani ng Bayambang Public Safety Office ay muling nagsanay sa Basic Life Support at First Aid sa loob ng limang araw mula March 3 hangang March 7. Sila ay natuto sa lecture ng mga eksperto mula sa Pangasinan Provincial Health Office. Naging parte ng training ang mga aktibidad na nagbigay-daan sa praktikal na pagkatuto ng CPR, tamang paghawak sa sugatan, at iba pang emergency response techniques.   SK, Nagdaos ng Fire Safety at Prevention Seminar   Nagdaos ang Sangguniang Kabataan ng Bayambang ng isang Fire Safety and Prevention Training-Seminar sa tulong ng Bayambang Fire Station noong March 21 sa Buenlag 1st Covered Court. Layunin nitong palakasin ang kaalaman at kasanayan ng mga SK Chairperson sa pagtugon sa mga sunog at pagbibigay ng tulong sa kanilang mga ka-barangay. Nagsilbing tagapagsanay ang mga fire marshall ng BFP.   Senior Citizens at PWDs, Natuto sa Fire Prevention   Noong march 27, ang Municipal Fire Station ay nagsagawa ng information drive para sa mga senior citizen at persons with disability, upang itaas ang kanilang kamalayan sa fire safety. Sa culminating activity na ito para sa Fire Prevention Month, tiniyak ng BFP na walang maiiwang sektor pagdating sa kamalayan sa kaligtasan sa sunog. Namigay rin ng BFP ng fire safety brochures at tsinelas sa mga kalahok.     AGRICULTURAL MODERNIZATION - (MAO)   Farmers’ Association Presidents, Pinulong   Noong March 10, pinulong ng Agriculture Office ang mga farmers’ association presidents. Unang pinag-usapan ang ukol sa Farmers’ Day celebration sa town fiesta. Nagkaroon din ng isang open forum ukol sa mga issues at concerns ng mga farmers sa onion at corn season. Kasunod nito ay ang audio-visual post-activity presentation kaugnay ng ginanap na UPLB-NCPC Seminar Workshop at talakayan sa mga dapat na gawing aksyon  kaugnay nito.     Local Farmers, Nag-Audition sa Singing Competition   Noong March 14 pa rin, ang mga lokal na magsasaka ay nag-audition para sa Farmers' Singing Competition sa darating na Farmers' Day sa March 31. Ang audition ay isinagawa ng Agriculture Office sa Mayor's Conference Room.           JOBS AND LIVELIHOOD FOR ALL       - Livelihood and Employment (PESO, BPRAT)       - Economic Development (SEE)       - Cooperative Development (MCDO)    Estado ng mga Lokal na Co-op, Tinalakay sa 1Q MCD Council Meeting   Noong March 6, nagdaos ng first quarter meeting ang Municipal Cooperative Development Council. Sa pangunguna ng Municipal Cooperative Development Office, tinalakay ang reconstitution ng MCD Council at Technical Working Group, Seminar on Reportorial Requirements of Cooperatives, mga isyu at concern ukol sa non-compliance at non-operation ng mga kooperatiba at mga posibleng interventions, at mga update ukol sa application for business ng mga rehistrado at operational na kooperatiba.     - Tourism, Culture, and Arts (MTICAO)   Binibeking Bayambang Candidates, Pumirma ng Kontrata sa Fellowship Night   Ang mga contender ng Binibeking Bayambang ay umattend sa isang fellowship night sa Nina's Cafe noong March 7. Kasabay nito ay ang kanilang pagpirma ng kontrata sa LGBT Bayambang bilang Binibeki 2025 Committee. Nakasaad sa kontrata ang kanilang pagsang-ayon sa rules and regulations ng pageant at ang mga obligasyon ng pageant committee at mga kandidato.   Final Line-up ng Fiesta Activities, Tinalakay sa Pulong   Isang pulong ang isinagawa ng Tourism Office noong March 11 upang ifinalize ang line-up ng fiesta activities at plantsahin ang mga mahahalagang detalye ng bawat aktibidad. Ito ay dinaluhan ng lahat ng LGU at concerned agency heads. Ang selebrasyon ng Pista'y Baley 2025 ay mayroong 15 na kaabang-abang na aktibidad, kabilang ang grand parade, Little Mr. & Ms. Bayambang, Binibining Bayambang, Balikbayan Night, at Kalutan Concert.   Little Mr. & Ms. Bayambang Candidates, Nagtagisan sa Talent Competition   Noong March 15 naman, nagtagisan ng galing ang mga tsikiting sa Talent Competition ng Little Mr. and Ms. Bayambang sa Events Center. Napuno ng hiyawan at tawanan ang venue dahil sa nakakaaliw na talento ng mga sumaling kabataan. Naging hurado ng kumpetisyon sina Ms. Lormie D. Garay, Mr. Elmer Añasco, at Mr. Jayve Hona. Ang mga nagwagi ay malalaman sa araw ng pageant sa darating na fiesta week.   BiniBeki Candidates, Nagtagisan ng Talento   Sa suporta ni Mayor Niña Jose-Quiambao, naging maningning ang Talent Competition ng BiniBeking Bayambang 2025 noong March 24. Ipinamalas ng mga kandidata ang kanilang sari-saring talento sa sining at kulturang Pilipino.   LGU, Magbibigay ng Suporta sa mga Barangay Fiesta   Sa pulong na ipinatawag ng Samahan ng mga Barangay Kagawad sa Balon Bayambang, Pangasinan (o ang dating BABAKAPI) noong March 17, inanunsyo ng LGU-Bayambang ang pinansyal na suporta nito para sa pagdiriwang ng mga barangay fiesta: ₱5,000 mula kay Mayor Niña Jose-Quiambao, ₱4,000 mula kay Vice-Mayor Ian Camille Sabangan, at ₱8,000 mula sa Team Quiambao-Sabangan.       - Infrastructure Development (Engineering: Infra, Housing, Transport, Utilities, etc.)   MPMIU, Umattend sa General Assembly ng PRDP Support Office   Ang mga miyembro ng Municipal Project Management and Implementation Unit ng LGU ay umattend sa General Assembly ng Philippine Rural Development Project - Project Support Office North Luzon ng Department of Agriculture noong March 5 hanggang 7 sa Subic, Zambales. Layunin ng aktibidad na mag-assess ng overall performance ng North Luzon Cluster sa ilalim ng Second Additional Financing for CY 2024 at ang estado ng ongoing na scale-up project implementation.   Pre-bidding Conference para sa 2 Mega-Projects, Dinaluhan ng Bidders   Nagsagawa ng isang pre-bidding conference ang Special Bids and Awards Committee (SBAC) para sa dalawang naglalakihang infrastructure projects sa Bayambang sa ilalim ng Department of Agriculture-Philippine Rural Development Project Scale-up noong March 26: ang Road Opening at Concreting ng San Gabriel II-Pantol Farm-to-Market Road at ang konstruksyon ng Bayambang Onion Cold Storage sa Nalsian Norte. Dito ay ipinaliwanag ang mga teknikal na alituntunin, kinakailangang dokumento, at mga pamantayan ng bidding, upang tiyakin na ang proseso ng bidding ay alinsunod sa Procurement Act at upang mapanatili ang patas at transparent na pagpili ng contractor.       DISASTER RESILIENCE - (MDRRMO)           Kahandaan sa Sakuna, Muling Ipinamalas sa 1Q NSED 2025   Muling nakilahok ang lahat ng kawani ng lokal na pamahalaan ng Bayambang sa 1st Quarter Nationwide Simultaneous Earthquake Drill (NSED) 2025 noong March 13, sa pangunguna ng MDRRMO, kasama ang PNP, BFP, BPSO, Engineering, ICTO, at Safety Officers ng iba't-ibang departamento ng LGU. Aktibo ring nakiisa ang mga barangay, paaralan, at daycare center. Dahil sa organisadong paghahanda, mas bumababa ang posibilidad na makapagtala ng casualty na dulot ng biglaang paglindol o pag-atake ng iba pang uri ng sakuna. Ayon sa tala ng MDRRMO, sa kabuuan ay may __ participants ang nasabing aktibidad.   Emergency Meeting ukol sa Pagtaas ng Heat Index, Ginanap   Noong March 19, nagkaroon ng emergency meeting via Zoom video ang LGU, sa pangunguna ni Mayor Nina Jose-Quiambao, kasama ang MDRRM Council at mga pinuno ng lahat ng paaralan sa Bayambang sa lahat ng antas. Ito ay upang kumustahin ang lahat at talakayin ang mga ginagawang hakbang kaugnay sa patuloy na pagtaas ng heat index, pati na ang anumang tala ng pagkahilo. Inabisuhan ang lahat na gawin ang nararapat at makipagtulungan sa mga awtoridad kung sakaling may sakuna.       HONEST & EFFICIENT PUBLIC SERVANTS    -        Financial Management   Assessor at Treasury, Umattend sa RPVARA Webinar   Noong March 4, ang mga head at personnel ng Municipal Assessor at Municipal Treasurer's Offices ay umattend sa isang webinar na inihatid ng Bureau of Local Government Finance ukol sa Real Property Valuation and Assessment Reform Act and Its Implementing Rules and Regulations. Tinalakay sa webinar ang mga salient provisions ng naturang bagong batas na kilala rin bilang Republic Act. No. 12001.     - Planning and Development (MPDO)   BPRP-Good Governance, Sumailalim sa Monitoring   Ang ICT Office ay nagsagawa ng Quarterly Progress Monitoring ng Good Governance Sector ng Bayambang Poverty Reduction Plan (BPRP) noong March 25. Dito ay sinuri aang mga plano at programa ng lokal na pamahalaan tungo sa mas epektibong pamamahala at serbisyo publiko.  Sa pamamagitan ng regular na monitoring at evaluation, patuloy na pinagtitibay ng LGU ang mas epektibong pamamahala at mas maayos na paglilingkod.     - Legal Services (MLO)       - ICT Services (ICTO)   IQA Team ng LGU, Nagsagawa ng Internal Quality Audit   Sa utos ni Mayor Niña Jose-Quiambao, isinagawa ng Internal Quality Audit (IQA) team ang kanilang 2nd semester audit upang tiyakin ang pagsunod ng lahat ng departamento ng LGU Bayambang sa ISO 9001:2015 Quality Management System. Kabilang sa nag-audit ang mga bagong miyembro ng team na dumaan sa training at pagsusulit. Natapos ang audit sa isang closing meeting noong March 25 kung saan isa-isang inilatag ang findings at tinanggap ang feedback mula sa mga opisina.     - Human Resource Management (HRMO)       - Transparency/Public Information (PIO)       - Property Custodial Services (GSO, Motorpool)       AWARDS AND RECOGNITIONS   Bayambang, 2024 Good Financial Housekeeping Passer   Ang LGU-Bayambang ay muling nakatanggap ng Good Financial Housekeeping Certification. Sa pinakahuling audit ng DILG Region I, matagumpay na pumasa ang LGU sa 2024 Good Financial Housekeeping (GFH) assessment. Ito ay isang kongkretong patunay ng dedikasyon ng LGU sa financial transparency, accountability, at mahusay na pangangasiwa sa kaban ng bayan. Ang pagkilalang ito ay nagpapatunay sa pagsisikap ng LGU na matiyak na ang mga pondo ng gobyerno ay nagagamit nang wasto para sa kapakanan ng buong pamayanan.     LEGISLATIVE ENACTMENTS - (SB)   Committee Hearing ukol sa Barangay Supplemental Budget at Tax Ordinance, Nagpatuloy   Nagpatuloy ang serye ng Sangguniang Bayan (SB) Committee Hearing ukol sa Supplemental Budget at Tax Ordinance ng iba't ibang barangay noong March 17. Sa harap ng mga Municipal Councilors, isa-isang dinepensahan ng mga barangay official ng Alinggan, Zone V, at Tamaro ang mga binalangkas nilang budget para sa nakaplanong proyekto sa kanilang lugar.   Committee Hearing ukol sa SK Annual Budget, Sinimulan   Nagsimula na ang pagdinig ng Sangguniang Bayan (SB) sa mga panukalang budget at ordinansa ng mga Sangguniang Kabataan (SK) sa mga barangay. Sa ginanap na committee hearing noong March 17, sumalang ang mga SK official ng Brgy. Paragos, Bongato East, Malioer, at Bacnono upang ipresenta at ipagtanggol ang kanilang mga annual budget.     Mga Ordinansa ng LGU, Online Na!   Available na online ang mga Municipal Ordinance na aprubado ng Sangguniang Panglalawigan. Ang mga aprubadong ordinansa ay uploaded na ng ICT Office sa LGU website (TO MIKE: Pls. FLASH this page: www.bayambang.gov.ph/municipal-ordinances), sa abiso ng Office of the Sangguniang Bayan Secretary. Isa sa mga feature ng online database ay ang mabilis na paglabas ng resulta kung kayo ay maghahanap ng partikular na ordinansa. Ito ay bilang pagpapalawig ng pagsunod sa Section 59 ng Local Government Code na naglalayong ipaabot sa lahat ng taga-Bayambang ang mga ordinansang isinasabatas ng lokal na pamahalaan.